Con đường nhái mô hình facebook chưa được bao lâu, tamtay.vn đã có nguy cơ trệch đường ray và đi vào vết xe đổ của hàng loạt mạng xã hội Việt Nam khác.

Bài viết đưa ra 10 góp ý với mục đích đóng góp cho tamtay.vn nói riêng và mạng xã hội Việt Nam nói chung phát triển lớn mạnh. Mười góp ý tuy từ nhiều góc nhìn, nhưng không thể bao quát hết toàn bộ các vấn đề của tamtay.vn. Mười góp ý chỉ hữu dụng với những người có kiến thức về marketing truyền thống và trực tuyến, và đã từng tham gia phát triển sản phẩm tương tự. Ngược lại, chúng là liều thuốc độc với những người háo hức tìm kiếm cơ hội trong thị trường Truyền thông trên mạng xã hội.
  1. Nội dung nên trình bày dựa theo hành vi tự nhiên của người dùng. Tamtay.vn là một mạng xã hội dựa trên mô hình content-centric. Điều này đồng nghĩa khi thêm một mục mới, Site lại gặp khó khăn khi xác định đặt vị trí nào để thành viên dễ sử dụng trong khi vẫn giữ tính tiện dụng của các mục cũ. Cũng tương tự như những người sử dụng khác, khi đọc và tương tác với trang Web, thành viên tamtay.vn cũng bộc lộ các hành vi tự nhiên của mình. Họ có xu hướng nhìn lướt trang Web theo hình chữ F. Để nội dung quan trọng luôn được đọc đầu tiên, các nội dung nên được phân bố theo hình chữ F. Tuy nhiên sự tiện dụng lại không chỉ bị ảnh hưởng bởi cách nhìn của người dùng, chúng còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác như phản ứng mắt người với yếu tố đồ hoạ, khoảng cách đến lề phải, …
  2. Thanh định hướng chính nên có tối đa sáu liên kết. Người sử dụng chỉ có khả năng nhận biết tối đa 6 liên kết dàn ngang. Với 9 liên kết trên thanh định hướng chính, tamtay.vn làm người dùng mất nhiều thời gian để ngắm và tìm hiểu trước khi họ quyết định nhấn vào liên kết nào. Thực tế, sự dày đặc của liên kết làm giảm quan tâm của người dùng với các liên kết nằm bên phải.
  3. Đường dẫn nên cá nhân hoá. Dù bạn đang xem trang Web nào, mỗi lần đăng nhập hệ thống bạn đều được dẫn về địa chỉ http://www.tamtay.vn/home. Mạng xã hội cũng có ý nghĩa là mạng kết nối các thành viên, dù muốn hay không nhưng khi bạn cần mở trang chủ của bạn của bạn trong tamtay.vn, bạn sẽ phải dùng tính năng danh bạ hoặc tìm kiếm. Tại sao không giúp bạn của bạn có địa chỉ trang nhà: http://hello.tamtay.vn hoặc http:// www.tamtay.vn/hello khi họ có email là hello@yahoo.com nhỉ? Chắc chắn những người bạn khác của bạn của bạn, những người chưa bao giờ truy nhập tamtay.vn cũng sẽ dễ dàng nhớ địa chỉ này. Một ngày đẹp trời nào đó họ sẽ truy nhập để xem thông tin về người bạn của họ và nếu họ tham gia gia đình tamtay.vn thì đó là vì sợi dây tình cảm kết nối giữa họ và người có nick hello.
  4. Mục tìm kiếm đơn giản nên cố định tại vị trí tay phải - trên cùng của trang Web. Người dùng có thói quen đọc lướt từ trái sang phải và từ trên xuống dưới. Mô phỏng thói quen của người dùng, những nội dung quan trọng được đặt bên trái - trên cùng. Tuy nhiên hiệu quả tương tác còn phụ thuộc vào các yếu tố chi phối sự tiện dụng của ứng dụng Web. Do là mạng xã hội tập trung vào nội dung nên trang web khá dài và thành viên phải dùng sức mạnh với thanh cuộn nhiều. Hệ quả việc này là con trỏ thường nằm bên tay phải. Nếu đặt mục tìm kiếm bên trái người dùng sẽ tốn nhiều sức để di chuyển hơn so với vị trí bên phải - trên cùng; mặt khác khi nội dung nhiều, sẽ gặp khó khăn để tìm ra mục tìm kiếm. Việc đặt mục tìm kiếm đơn giản cố định rất quan trọng, điều này giúp giảm thời gian tự đào tạo của người dùng để sử dụng hệ thống. Một điều tôi biết rất rõ, ai đó cũng lười di chuột như tôi sẽ rất hạnh phúc khi mục tìm kiếm được cải thiện.
  5. Nội dung được ưa chuộng nên tập trung và đặt trong vùng Above the fold. Một trong những hoạt động quan trọng của tamtay.vn là phát triển nội dung, tuy nhiên việc trình bày chúng ra sao lại cần phải có kiến thức về hành vi người dùng trực tuyến. Ý tưởng bày tràn lan nội dung trên mặt web luôn đẩy người dùng mục tiêu xa nội dung họ mong muốn. Về nguyên tắc, trình bày nội dung trên tamtay.vn không khác nhiều trưng bày hàng hoá trong siêu thị. Những mặt hàng bán chạy thường được đặt vừa tầm mắt của người tiêu dùng, trưng bày theo khối và ngang lối đi. Trong Website, Above the fold là vùng web có thể nhìn thấy mỗi khi mở ra một trang web mới mà không phải cuộn chuột. Việc đặt nội dung người dùng ưa thích nằm trọn trong vùng Above the Fold sẽ tăng sự cam kết của họ với với thương hiệu tamtay.vn.
  6. Nên bỏ thanh định hướng thứ cấp và tăng không gian cho vùng nội dung chính. Với phân khúc người dùng trải dài từ 15 đến 30 tuổi, tamtay.vn đang tự gây sức ép cho mình. Thách thức nhiều phân khúc người dùng với nhận thức và kỹ năng khác nhau, danh mục dài, lặp lại và không nổi bật khiến thanh định hướng thứ cấp không được sử dụng nhiều, thêm với vùng nội dung cá nhân lại khá chật chội làm nỗ lực hỗ trợ người dùng của tamtay.vn giảm ý nghĩa.
  7. Nên ẩn liên kết Network và đề cao Group. Tính năng Network trong tamtay.vn chỉ cuốn hút những người đi học hoặc công tác xa quê nhà. Những thành viên này mong tìm được đồng hương nhưng họ lại cần chia sẻ với những người có điểm chung. Network có quy mô lớn và là nơi tập trung những thành viên có nhiều điểm khác biệt, sự phức tạp này khiến tất cả các thành viên khó có thể kết nối với nhau. Thực tế họ thường tách thành những nhóm nhỏ có chung sở thích, nghề nghiệp, quan điểm, ... và từ đây xuất hiện các Group trên tamtay.vn. Khi đã tham gia Group, thành viên thường chỉ quan tâm đến Group của mình thay vì Network. Chính vì vậy nên ẩn liên kết Network và tăng cường các dịch vụ gia tăng cho Group chẳng hạn tích hợp tìm Network vào trong Group.
  8. Nên tích hợp Diễn đàn vào mục Thảo luận của Group. Group trong các mạng xã hội được tạo ra và hoạt động theo một tôn chỉ để đem lại lợi ích của các thành viên của nó. Khi đã tham gia Group, các hoạt động của thành viên trên tamtay.vn chủ yếu vì lợi ích của Group mà họ tham gia. Một trong những việc cần làm hiện tại là gom những tính năng góp phần tăng giá trị cho Group nhưng đang bị phân tán khắp nơi vào hệ thống Group. Group rất cần có sự chia sẻ, thảo luận thay vì blogging, chính vì vậy mục Diễn đàn nên bỏ và chỉ cho phép thảo luận trong Group.
  9. Nên sử dụng yếu tố đồ hoạ để chỉ dẫn người dùng. Độ tương phản của tamtay.vn thiếu định hướng người dùng, điều này khiến người dùng đứng trước ngã ba đường khi cần tìm một mục chưa có trải nghiệm. Việc ứng dụng các yếu tố đồ hoạ theo định hướng người dùng cũng sẽ tăng cam kết của người dùng với thương hiệu hơn. Những con số sau đây thể hiện mức độ cuốn hút người dùng của các yếu tố đồ hoạ trên Web: văn bản: 25%, quảng cáo: 52%, tiêu đề: 56%; ảnh chụp: 75% và hình vẽ: 80%.
  10. Nên đào sâu vào ý tưởng kết bạn thay vì ghép thêm ý tưởng mới. Trào lưu content-centric đang nở rộ khắp nơi trên thị trường mạng xã hội tại Việt Nam. Một phần vì xu hướng hành vi trực tuyến của người dùng trẻ, một phần vì định hướng đối thủ cạnh tranh. Đảo quanh một vòng, tôi nhận ra slogan “vòng tay lớn mãi” của tamtay.vn đang nhạt dần bởi sự tập trung vào nội dung thay vì mối quan hệ. Ai đó nói với tôi rằng tamtay.vn là bản nhái của facebook, nhưng từ đây tôi lại nhìn thấy một khoảng cách lớn giữa facebook và tamtay.vn.

Nguồn: Nguyễn Ngọc Phương's Blog